Z czego słynie Chełm i fakty o Chełmie.⚡Zabytki, atrakcje Chełma

Z czego słynie Chełm ciekawostki i fakty o Chełmie. Podziemia kredowe i duch Bieluch, zamek i katedra na górce. Herb Chełma i skąd jest nazwa miasta? Najważniejsze informacje, które warto znać

Spis treści:

1. Skąd się wzięła nazwa Chełm?

Od słowiańskiego słowa chołm, będącego określeniem wzgórza. Wzgórze (Chełmska Górka, Góra Katedralna, Góra Zamkowa) znajduje się w samym centrum miasta. Stoi na nim chełmska katedra, widoczna z wielu miejsc Chełma, a przed wiekami stał tu zamek.

2. Kiedy Chełm został miastem?

Lokację na prawie magdeburskim nadano Chełmowi w 1392 roku. Polską rządził wtedy król Władysław Jagiełło. Dziś Chełm ma ok. 60 tys. mieszkańców.

Chełm ciekawostki o Chełmie mural Robert Lewandowski — *Ciekawostki o Chełmie. Mural z Robertem Lewandowskim na ścianie jednej ze szkół*

3. Skąd niedźwiedź w herbie Chełma?

W herbie Chełma znajduje się biały niedźwiedź, kroczący między trzema dębami. Dlaczego biały? Według legendy, wojska mongolskie plądrujące miasto, zostały wystraszone przez niedźwiedzia, który wyszedł spod ziemi. Był biały, bo jego sierść była pokryta kredą. Całe miasto stoi na kredzie, dlatego niemożliwa jest budowa wysokich budynków.

z czego słynie Chełm zabytki Pałac Kretzschmarów — *Secesyjny, XIX-wieczny Pałac Kretzschmarów, jeden z chełmskich zabytków*

4. Chełm – miasto na kredzie, korytarze i duch

Pod kamienicami stojącymi w Chełmie, kiedyś mieszkańcy masowo wydobywali kredę. Gdy korytarzy było dużo, zaczęły się zapadać domy. Dziś można zwiedzać część tych korytarzy czyli podziemia kredowe (wejście: ul. Lubelska 55A), o długości 2 kilometry. Uwaga! Podobno straszy w nich duch Bieluch. 😉

z czego słynie Chełm chełmskie podziemia kredowe duch Bieluch — *Z czego słynie Chełm? Wejście do chełmskich podziemi, w których straszy duch Bieluch*

5. Z historii Chełma – zamek

Kiedyś w Chełmie stał zamek. Było to w XIII wieku, za panowania Daniela Romanowicza, księcia Rusi Halickiej. Zamek stał na kredowym wzgórzu, na którym dziś stoi katedra. W ostatnich latach trwały tu prace archeologiczne. Kilka metrów pod ziemią odkryto pozostałości wzniesionego w latach 20. XIII wieku grodu, zbudowanego częściowo z zielonego kamienia (glaukonitu). Taki sposób budowy i materiału nie jest znany z innych części obecnej Polski. Dziedziniec miał ok. 450 m², był otoczony murami, a wewnątrz stał pałac mający ok. 200² powierzchni, prawdopodobnie też kaplica oraz czworokątna wieża wysokości 17 metrów.

Chełm ciekawostki o Chełmie zamek — *Na górce w Chełmie archeolodzy odkopali resztki XIII-wiecznego zamku. Jedna z tablic informacyjnych*

6. Wielokulturowość Chełma

Chełm przez wieki był miastem wielokulturowym, w którym żyli obok siebie ludzie różnych narodowości i religii. W 1943 r. mieszkało tu ok. 19 tys. Polaków i ok. 2,5 tys. Ukraińców. Do dziś obok kościołów katolickich stoi zabytkowa cerkiew, stoją pożydowskie kamienice i jest żydowski cmentarz. Dodamy, że po I rozbiorze Polski, Chełm znalazł się w zaborze austriackim.

Chełm ciekawostki o Chełmie cerkiew św. Jana Teologa — *Prawosławna cerkiew św. Jana Teologa w centrum Chełma, woj. lubelskie*

Chełm ciekawostki o Chełmie kirkut cmentarz żydowski — *Chełm ciekawostki. Zachowane jeszcze macewy na dawnym cmentarzu żydowskim w Chełmie*

7. Z czego słynie Chełm. Katedra w Chełmie

Barokowa Bazylika Narodzin Najświętszej Maryi Panny czyli chełmska katedra, powstała w połowie XVIII wieku (1735-1756). Od XIII w. stała tu prawosławna cerkiew, od XVII wieku stała katedra unicka, którą rozebrano do 1735 roku, gdyż groziła zawaleniem. Wkrótce zbudowano tu obecną katedrę, która jest budowlą rzymskokatolicką. Podczas I wojny światowej wojsko austriackie miało w niej skład broni i amunicji.

z czego słynie Chełm katedra chełmska — *Z czego słynie Chełm? Fasada katedry*

8. Chełm – stolica Polski?

Chełm był pierwszym większym miastem na terenie obecnej Polski, które „wyzwoliła” spod okupacji niemieckiej Armia Czerwona, 21 lipca 1944 roku. Przez kilka dni miasto było nieformalną stolicą Polski.

PZL Mielec TS-11 Iskra w Chełmie — *Samolot szkoleniowy TS-11 Iskra już nie lata, ale można go zobaczyć w Chełmie*

9. Chełmskie muzeum

O historii i kulturze Chełma można się najwięcej dowiedzieć, odwiedzając Muzeum Ziemi Chełmskiej im. Wiktora Ambroziewicza (ul. Lubelska 55). Zgromadzono w nim ok. 20 tys. eksponatów.

10. Rzeka Uherka

Chełm leży nad niedużą rzeką Uherką, lewym dopływem Bugu. Rzeka ma ponad 46 km długości i wcześniej nazywała się Węgierka.

Chełm ciekawostki Gmach Dyrekcji Kolei pomnik Jan Paweł II — *Pomnik Jana Pawła II stoi przed Gmachem Dyrekcji Kolei*

Kolejne ciekawostki o Chełmie

11. Wysoka dzwonnica stojąca obok katedry, pełni też funkcję tarasu widokowego. Między majem a październikiem można tu wchodzić w godz. 9.30 a 18.00, w a niedziele w godz. 14.00 – 18.00. Bilet kosztuje kilka złotych.

12. Największą firmą w Chełmie jest Cementownia Chełm.

13. Buch Bieluch, to także nazwa białych serów produkowanych w Chełmie, które można kupić w polskich sklepach. Na opakowaniach jest biała postać ducha.

z czego słynie Chełm pomnik rynek w Chełmie — *Z czego słynie Chełm? Patriotyczny pomnik na obrzeżach chełmskiego rynku*

14. W 2023 roku uległ zmianie wygląd chełmskiego rynku. Wszechobecna, ładnie ułożona kostka brukowa, to niestety nie najlepszy pomysł. Warto, aby było też nieco zieleni…

15. Z Chełma do przejścia granicznego z Ukrainą w Dorohusku, jest 25 kilometrów.

16. Na koniec dodamy, że Chełm to również nazwa wsi w woj. dolnośląskim, w powiecie średzkim, w gminie Malczyce.