Wycinanka, to ozdoba wycięta z papieru za pomocą ostrego narzędzia. W Polsce charakterystyczna szczególnie dla twórczości ludowej. Wycinanki pojawiły się w Chinach ok. 200 p.n.e. – 200 n.e. To oficjalnie, a jak to wygląda w rzeczywistości? W CasinoSport.pl wywiad z twórcą wycinanek. Artysta Grzegorz Dudała zdradza tajniki swego zamiłowania. Jak się robi wycinanki z papieru i czy jest to trudna sztuka?
Spis treści:
Tworzenie wycinanek z papieru
1. Jedni malują, inni rzeźbią albo rysują karykatury. Sztuka wycinania jest bardzo niszową sztuką. Jak się stało, że się nią zainteresowałeś? Czy masz wykształcenie plastyczne?
W kwestii wykształcenia typowo plastycznego – ujmijmy to ładnie, że jestem autodydaktą. Nie lubię określenia samouk, brzmi prawie jak nieuk albo inny zbuk. Odkąd pamiętam lubiłem rysować i malować. Aż wreszcie znalazłem swoją największą miłość – wycinankę. Okazało się, że technika ta uspokaja, a efekty wycinania potrafią przynieść sporą satysfakcję. To że jest niszowa, oryginalna, dodatkowo cieszy.
2. Od jak dawna tworzysz wycinanki? Co jest ich tematem, bo to nie tylko twarze.
To już kilkanaście lat, ale ciągle się uczę i doskonalę warsztat. Oczywiście ciekawa i spektakularna jest wycinanka portretowa. Przy tym cholernie trudna. A tematyka moich prac jest różna – krajobrazy, architektura, także tradycyjna i bardzo ornamentalna wycinanka żydowska. Też „ludowizna”, ale tej jest chyba najmniej. Od kilku miesięcy, po dłuższym pobycie w Andaluzji, natchnięty duchem Picassa, wycinam zwariowane kubistyczne kompozycje. Pomysłów jest wiele i jak na razie się nie kończą.
Jak się robi wycinanki z papieru? Tajniki ich tworzenia
3. Czy zdradzisz kilka swoich tajemnic? Jak powstają twoje wycinanki? Jakich narzędzi i materiałów używasz? Co jest podstawą każdej wycinanki, jak wybierasz konkretne zdjęcie?
Rzeźbiarze mawiają, że w kamieniu czy klocku drewna jest gotowa rzeźba, trzeba tylko odrzucić to, co niepotrzebne. Tu jest podobnie – wycina się otwory w kartce papieru – i już. Bo wycinanka to sztuka ażuru, choć oczywiście są jeszcze sylwety, które też robię. Używam zwykłego nożyka do tapet i papieru, sztywnego i równocześnie możliwie cienkiego. Gramatura przykładowo między 120 a 180. Podstawą wycinanki jest wyobraźnia i wiedza, jak poprowadzić nóż. Bo wszystko z reguły trzyma się w obrębie jednej całości, to znaczy wycięte jest z jednej kartki i musi się trzymać. Dobór odpowiedniego zdjęcia jest ważny. Z jednej strony na podobieństwa, a z drugiej właśnie na ten techniczny aspekt sposobności wycięcia.
4. Ile czasu potrzeba, aby powstała jedna wycinanka? Jaki najczęściej ma format, jak jest potem przechowywana?
Czas wykonania zależy od stopnia skomplikowania, ilości otworów, itd. Może to być godzina, kilka godzin, kilka dni albo tygodni… Najczęściej po prostu korzystam z bloków formatu A4 i A3, choć ekscytującym wyzwaniem są wielkie kompozycje, np. z klejonych kilku arkuszy 100 x 70 cm. Potem wycinankę skanuję lub robię zdjęcie, które często trafia na mój fanpage na Facebooku „Wycinanki Dudały”. Część kleję do podkładu i oprawiam, a większość archiwizuję w teczkach.
Bohaterowie wycinanek – nie tylko znani ludzie
5. Jak znajdujesz bohatera kolejnej wycinanki? Czym się inspirujesz? Oczywiście poza zamówieniami komercyjnymi.
Na wspomnianym fanpage często upamiętniam różne rocznice i urodziny znanych osobistości. Także gdy ktoś znany umiera, jakiś aktor, twórca, celebryta – wycinam jego portret albo wrzucam ten już wcześniej wycięty. Jak wspomniałem, ważny jest dobór zdjęcia, co na szczęście przy znanych osobach nie jest takie trudne, bo tych jest sporo. Najgorzej, gdy ktoś prosi mnie o wycięcie jakiegoś wujka czy ciotki, mając w posiadaniu jedną małą fotę „robioną ziemniakiem” przy złym świetle. Przecież nie jestem jasnowidzem. I jeszcze jak kogoś nie znam, za Chiny nie zgadnę rysów twarzy! Krótko mówiąc, wycinanka portretowa to niełatwa sztuka.
6. CasinoSport.pl, to serwis głównie sportowy, dlatego jako ilustracje wybrałem kilka wycinanek, przedstawiających sportowców. Czy sport jest w twoim życiu ważny?
Hmmm, ze sportu to najbardziej lubię szachy i snookera. A tak na poważnie, sport jest bardzo ważny. U mnie niestety bardziej w teorii, a za praktykę muszę się jeszcze zabrać. Lubię wycinać sportowców, bo nieraz są naszymi herosami, są z nimi związane wspólnotowe, pozytywne emocje. Obyśmy mieli coraz więcej powodu do dumy z osiągnięć naszych zawodników rozmaitych dziedzin!
Wycinanki z papieru: (c) CasinoSport.pl
Zobacz też:
> Wywiad z kolekcjonerem autografów
> Modelarstwo kartonowe – wywiad
